In December of 2020, following preparatory activities, NGO Aktiv and PeaceNexus (PN) signed a partnership agreement on strengthening NGO AKTIV’s organizational capacity to mainstream conflict sensitivity in its strategy and programming. Through this process, NGO Aktiv seeks to strengthen its ability to navigate effectively its complex socio-political environment; take concrete steps to avoid inadvertently contributing to increase(s) in social and/or ethnic tension and use its programming to systematically foster greater social cohesion.

"Nëse e shikojmë çështjen në mënyrë abstrakte, kemi një vrasje profesionale në duart e një hetimit amator," tha gazetari dhe ish-drejtori i Radio Beogradit Millivoje Mihajlloviq, duke folur për vrasjen e Olliver Ivanoviqit. Nipi i Olliverit, Alleksandar Ivanoviq, thekson se në Beograd “kur është fjala për hetimin është errësirë, e vetmja gjë që kemi është procedura që po zhvillohet në Prishtinë, e cila nuk po sjell sukses."

Përderisa autoritetet në Prishtinë dhe Beograd vazhdojnë me retorikën nëse do të ketë apo jo njohje të ndërsjellë, nga Bashkimi Evropian vijnë mesazhe se "dialogut do t'i jepet koha e nevojshme, pa përshpejtime artificiale, por edhe pa vonesa të panevojshme". Çfarë na pret nga Brukseli, d.m.th. cilën politikë të Bashkimit Evropian drejt procesit të normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë mund të presim në vitin e ardhshëm, në të cilin Kosova do të ketë zgjedhje të reja të parakohshme parlamentare?

Për disa vite, një nga gjetjet më të qëndrueshme të Analizës së Trendit është mosbesimi i serbëve në liderët politikë në Kosovë. Ngjashëm me vitet e mëparshme, rreth 58.7% e të anketuarve nga komuniteti serb në Kosovë pohojnë se nuk u besojnë njerëzve që i përfaqësojnë ata. Kur u pyetën për të identifikuar opsionet politike ose udhëheqësit nga komuniteti serb të cilëve u besojnë, 87% e të anketuarve nuk veçuan ndonjë emër si një që gëzon besim. Të anketuarit treguan edhe më pak besim tek përfaqësuesit politikë nga komuniteti shqiptar në Kosovë. Vetëm 1.5% e tyre përmendën njërin nga udhëheqësit shqiptarë si një politikan të besuar, një përqindje që kufizohet me gabimin statistikor. Mosbesimi i përhapur i serbëve nga Kosova ndaj përfaqësuesve politikë dhe institucioneve është një nga gjetjet kryesore të hulumtimit “Analiza e Trendit 2020: qëndrimet e komunitetit serb në Kosovë”, i cili u prezantua më 16 dhjetor në një konferencë të mbajtur përmes platformës Zoom.

Në episodin e tretë të serialit Promaja, u përpoqëm të merrnim një përgjigje nga institucionet në pyetjen se cilat aktivitete janë ndërmarrë që nga fillimi i pandemisë për të mbrojtur të drejtën e përdorimit të gjuhës amtare, por edhe të drejta të tjera të garantuara me ligj në lidhje me komunitetet jo-shumicë.

Pothuajse gjysma e të gjitha përgjigjeve nga komuniteti serb nuk e shohin veten në Kosovë ose planifikojnë të largohen nëse të krijohet mundësia. Pothuajse 70% e të anketuarve të moshës ndërmjet 18 dhe 20 vjeç treguan dëshirë të largohen nga Kosova. Këto janë vetëm disa nga rezultatet e Analizës së Trendit 2020: Qëndrimet e Komunitetit Serb në hulumtimin e Kosovës që u prezantua në një konferencë që u mbajt më 16 Dhjetor përmes platformës Zoom.

Procesi i dialogut në Bruksel filloi me qëllimin e "zgjidhjes së problemeve teknike të qytetarëve", që sot, pas më shumë se tetë vitesh bisedime dhe vonesa në bisedime, të arrihet "normalizimi i marrëdhënieve", si qëllimi politik i marrëveshjes gjithëpërfshirëse midis Prishtinës dhe Beogradit. Çfarë fshihet në të vërtetë pas nocionit "normalizim" dhe si e shohin në bisedime negociatorët, ndërmjetësuesit dhe si bashkësia ndërkombëtare?